از سوى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان معصوم(علیهم السلام) علامت ها و نشانه هایى براى ظهور آن حضرت ذکر شده است که مردم با دیدن آن علائم و نشانه ها، از ظهور امام مهدى (عج) با خبر مى شوند. این علائم، از یک حیث، دو گونه اند:
1- علائم خاص; این علامت ها، خاص و مختص وجود پر برکت حضرت صاحب الامر(علیه السلام)است و حضرت بدان وسیله مى داند که خداوند او را اذن و اجازه ى ظهور داده است.
در روایتى طولانى، ابى بن کعب از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) درباره ى علامت هاى ظهور امام مهدى(علیه السلام)سؤال مى کند. آن حضرت مى فرماید:
او (امام مهدى) (عج) پرچمى دارد که چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى شود و خداى تعالى آن را به سخن مى آورد و عرض مى کند: «یا ولى الله فاقتل اعدالله; اى ولىّ خدا! دشمنان خدا را بکش!». و این دو علامت است (اوّلى باز شدن پرچم، دومى، صدایى است که از پرچم بر مى آید.
و نیز او شمشیرى دارد که در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد از غلاف بیرون مى آید و خداوند آن را به سخن مى آورد و صدا مى زند: «اخرج یا ولىّ الله! فلایحل لک أنْ تقعَد فی أعداء الله; اى ولىّ خدا! قیام کن که دیگر جاى درنگ نیست و نشستن براى تو روا نیست که از دشمنان خدا دست بردارى». پس حضرت خروج مى کند و قیام مى کند و دشمنان خدا را هر کجا که بیابد به قتل مى رساند...».(1)
2- علائم عامه; علائم عامه، علامت هایى هستند که جنبه ى عمومى دارد و براى مردم ظاهر خواهد شد و هر کس از عوام و خواص، در طول زندگى خود، برخى از آن ها را خواهد دید. این علامت ها بسیار است. در این جا به برخى از مهم ترین آن ها اشاره مى شود:
1- خروج سفیانى.
2- گرفتن خورشید در نیمه ى ماه مبارک رمضان.
3- گرفتن قرص ماه در آخر ماه مبارک برخلاف عادت.
4- فرو رفتن زمین «بیداد» که سرزمینى است میان مکه و مدینه.
5- فرو رفتن زمین یا جمعیتى در مشرق.
6- توقّف خورشید از آغاز ظهر تا وسطِ وقت عصر.
7- طلوع خورشید از مغرب.
8- کشته شدن نفس زکیه که سیّدى است هاشمى در پشت کوفه ـ یعنى: نجف ـ با هفتاد نفر از صالحان.
9- خراب شدن دیوار مسجد کوفه.
10- نمایان شدن پرچم هاى سیاه از طرف خراسان.
11- خروج یمانى از طرف یمن.
12- فرود آمدن ترک ها در جزیره (شمال عراق کنونى).
13- ورود رومیان در رمله.
14- پیدا شدن سرخى شدید در آسمان که در اطراف آن پراکنده شود.
15- پیدایش آتش در طول مشرق که تا سه روز یا هفت روز در هوا بماند.
16- عربان استقلال پیدا کنند و کشورگشایى کنند و از زیر بار و نفوذ دیگران بیرون روند.
17- اهل مصر، فرمانرواى خود را بکشند.
18- شام خراب شود و سه پرچم در آن جا پدیدار گردد.
19- رودخانه ى فرات طغیان کند یا شکافته شود، به حدّى که آب در کوچه هاى کوفه داخل شود.
20- پلى در بغداد در کنار محله (کرخ) ساخته شود.
21- ترسى عمومى و مرگى سریع و همگانى، همه ى اهل عراق و مردم بغداد را فرا گیرد که قرار و آرام یا راه فرار نداشته باشند.
22- صدایى از آسمان بلند شود که همه ى مردم روى زمین آن را به زبان خود بشنوند.(2)
علامت ها و نشانه هاى دیگرى نیز هست که در کتاب هاى مبسوط، مانند بحارالأنوار، (جلد پنجاه و دوم) ذکر شده است و ما، در این قسمت، به برخى از این احادیث که شامل چندین علامت است، اشاره مى کنیم.
1- امام صادق(علیه السلام) فرمود: «پنج اتّفاق قبل از ظهور قائم(علیه السلام) اتفاق مى افتد: قیام یمانى; خروج سفیانى; منادى که از آسمان ندا مى کند; فرو رفتن زمین در بیدا; کشته شدن نَفْسِ زکیه.».(3)
2- از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است: «... در آخرالزمان، نشانه هایى هست. از آن جمله است: دابّه الأرض; دجال; نزول حضرت عیسى; طلوع خورشید از مغرب.»(4)
3- در حدیثى طولانى، صعصعه بن صوحان از امیرالمؤمنین على (علیه السلام) در مورد خروج دجّال که از علائم ظهور امام مهدى(عج) است، مى پرسد. آن حضرت مى فرماید: «... علامت خروج دجال، این است که نماز را سبک شمارند و امانت را ضایع کنند و دروغ را حلال بدانند و ربا بخورند و رشوه بگیرند و ساختمان ها را بلند سازند و دین را به دنیا بفروشند و سفیهان را به کار گیرند و با زنان مشورت کنند و قطع رحم کنند و از هواهاى نفسانى تبعیت کنند و خون ریزى را سبک شمارند و حلم، ضعف شمرده شود و ظلم فخر باشد و حاکمان، فاجر و وزیران، ظالم باشند و عارفان ضعیف و قاریان، فاسق باشند و شهادت دروغ آشکار شود و فسق و فجور و بهتان و گناه و طغیان علنى شود و قرآن ها، تزیین شود و مساجد آراسته گردد و مناره مرتفع شود .... زنان با شوهران خود به خاطر حرص دنیوى، در تجارت شریک شوند و...»(5)
بنابراین، علامت ها و نشانه هاى فراوانى براى ظهور امام زمان(علیه السلام) وجود دارد که مردم با دیدن آنها به ظهور امام زمان(عج) پى خواهند برد، لکن باید توجّه داشت که برخى از این علائم، نشانه ى نزدیکى ظهور است و برخى دیگر، نشانه ى وقوع ظهور. به عنوان مثال علامت هایى که حضرت على(علیه السلام) در این حدیث بیان داشتند، نشانه هاى نزدیک شدن ظهور است، امّا خروج سفیانى، متّصل به ظهور امام زمان(عج) است و او با آن حضرت جنگ خواهد کرد. امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «... زمانى که سفیانى مالک مناطق پنج گانه ى شام: (دمشق، حمص، فلسطین، اردن، قنسرین) شد، در آن زمان، متوقع فرج باشید... .»(6)
پی نوشت ها:
[1]. بحارالأنوار، ج 52، ص 310 و 311.
[2]. زمینه سازان انقلاب جهانى مهدى(علیه السلام)، ص 22 تا 27; ارشاد، شیخ مفید، ص 356 ـ 358، چاپ بیروت.
[3]. بحارالأنوار، ج 52، ص 203.
[4]. همان، ج 52، ص 181.
[5]. بحارالأنوار، ج 52، ص 193.
[6]. بحارالأنوار، ج 52، ص206.
بخش مهدویت تبیان
منبع: سایت اندیشه قم -
رسول رضوی- امام مهدی،صفحه 128
اشاره:
انتظار ظهور امام مهدى (عج) یا به تعبیر دیگر انتظار فرج آل محمد صلی الله علیه و آله در آموزههاى دین اسلام از اهمیت و جایگاه بسزایى برخوردار است، اما این مفهوم خود مصداقى از مفهوم عام «انتظار فرج» یا امید به آینده است که در روایات اسلامى بر آن تاکید فراوانى شده است .مکتب اسلام با هدف زنده نگهداشتن روحیه تلاش و پشتکار در فرد و جامعه اسلامى بر امیدوارى نسبت به آینده و انتظار فرا رسیدن گشایش از سوى خدا سفارش بسیارى کرده و مؤمنان را از هرگونه یاس و ناامیدى برحذر داشته است .
در این مقاله تلاش شده که با بررسى مفهوم عام و خاص انتظار و امید به آینده ریشههاى فطرى این مفهوم و نقش سازنده آن در فرد و اجتماع را روشن سازد .
ادامه مطلب ...یونس بن عبدالرحمان از امام رضا علیه السلام
روایت کرده که آن حضرت به دعا براى صاحب الزمان علیه السلام امرمى فرمود و
یکى از دعاهاى ایشان براى آن حضرت چنین بود:
پروردگارابر
محمّد و خاندانش درود فرست، و از دوستت، خلیفه ات، حجّتت بر خلقت، و آن
زبانى که معرف توست و گویاى حکمت تو، و آن چشم بیناى تو در میان مخلوقاتت، و
گواه بر بندگانت... بزرگمرد مجاهد کوشا، بنده پناهنده به تو، دفاع کن .
خداوندا!او
را از شرّ آنچه آفریدى و پدید آوردى و ایجاد نمودى و پروراندى و تصویر
نمودى در امان دار، و او را از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و چپ، و
از بالا و پایین محافظت فرما، آن گونه که هر که در حفاظت تو باشد ضایع
نگردد.
در وجود او، پیامبرت را، و وصى پیامبرت را، و پدرانش را؛
پیشوایانت و ارکان دینت را که درود تو بر تمامى آنان باد حفظ نما و او را
در امانت خودت که هرگز ضایع نگردد، و در همسایگى ات که مورد تعرّض قرار
نگیرد، و در نگهدارى و حمایت خودت که مورد ظلم واقع نشود، قرار ده.
خدایا!او
را به امان محکمت درامان دار، که هر که در آن قرار گیرد هرگز شکست نخورد، و
او را درحمایت خودت که هر که در آن باشد ظلم نبیند قرار ده، و او را به
یارى برترت یارى ده، و به قدرتت توانایش کن، و فرشتگانت را پشت سر او قرار
ده.
بارالها!دوست دار هر که او را دوست دارد، و دشمن دار هر که با او بستیزد، و زره محکمت را بر او بپوشان، و فرشتگانت را گرداگرد او قرار ده.
پروردگارا!او را به برتر از مقامى که عدالت گسترانِ از پیروان پیامبرانت را به آن مقام رساندى ، برسان.
خداوندا!شکافها
را با او پر کن، گسستگى ها را به او پیوسته دار، ظلم را به او بمیران،
عدالت را نمایان ساز، و زمین را به عمر طولانى اش زینت بخش، و او را با
یارى تأیید کن، و با بیم نصرت نما، و براى او گشایشى آسان قرار ده، و از
جانب خودت براى او برهانى قاطع بر دشمنت و دشمنش مقدّر کن.
بارالها!او
را قائم منتظر قرار ده، و پیشوایى که به او مانع ظلم مى شوى ، و او را با
یارى قدرتمند و پیروزى نزدیک توانا کن، و او را وارث شرق و غرب جهان که
برکتشان دادى قرار ده، سنّت پیامبرت را به او زنده کن، تا هیچ حقّى را
بخاطر ترس از مخلوقى پنهان ندارد، یاورش را نیرو ده، و دشمنانش را خوار، و
هر که با او بستیزد و مکر کند نابود کن.
بارالها!سرکشان
کافر و سالارانشان و ریش سفیدانشان و یاورانشان را نابود ساز، و سرکردگان
گمراهى و بدعت گذاران و سنّت شکنان و تقویت کنندگان باطل را درهم شکن،
سرکشان را به او خوار فرما، و کافران و منافقان و بى دینان را به دست او
نابود کن، ... هر وقت و هر جا که باشند... در شرق و غرب زمین، در خشکى و
دریا، در دشت و کوه، تا هیچ جنبنده اى از آنان را زنده نگذارى ، و نشانى از
ایشان برجاى ننهى .
بارالها!او همان بنده توست که بر غیب او را امین دانستى ، و او را از[ارتکاب گناه] نگاه داشتى ، وبه دورى او ازبدیها حکم فرمودى ، وازهر پلیدى او را پاکیزه نمودى ، و از هر چرکى او را دور کردى ، و از دو دلى او را در امان داشتى .
بارالها!در
روز قیامت و روز وقوع آن بلاى بزرگ براى او گواهى مى دهیم که گناهى انجام
نداده، و معصیتت را مرتکب نشده، و فرمانبرى ات را ضایع ننموده، و پرده اى
را ندریده، و بایسته اى را تبدیل نکرده، و آیین تو را تغییر نداده است، و
او امام هدایتگر، هدایت شده، پاکیزه، باتقوا، وفا کننده و پسندیده پاک مى
باشد.
بارالها!پس بر او و پدرانش درود فرست و به
او و فرزندان و خاندان و نسل و امّت و تمامى پیروانش، آنچه روشنى چشم و
شادمانى او را در بردارد عطایش کن، و فرمانروایى او را در تمام مکانها، دور
و نزدیک، بر قدرتمداران و فرمانبران [ آن نواحى ] بگستران، تا حکم او بر
تمامى احکام غالب و هر باطلى را با حقّ او نابود سازى .
بارالها!به دست او ما را به راه هدایت و بزرگ و میانه اى ببر که تندرو بسوى او بازگردد و دنباله رو به آن برسد.
بارالها!ما
را بر فرمانبرى او نیرو، و بر همراهى او راست بگردان، و به متابعت او بر
ما منّت گذار، و ما را در حزب او، که قیام کنندگان به امرت، و صبرکنندگان
به همراهش، وآنان که با خیرخواهى براى او جویاى خشنودى اند، قرار ده، تا
این که در روز قیامت ما را در زمره یاوران و پشتیبانان و تقویت کنندگان
حکومتش محشور گردانى .
بارالها!بر محمّد و
خاندانش درود فرست، و این را از طرف ما براى خودت، در حالى که از هر شک و
شبهه و خودنمایى و شهرت طلبى بدور باشد، قرار ده، تا بر غیر از تو بر آن
اعتماد نکنیم، و قصدى جز تو نداشته باشیم، و ما را در جایگاه او وارد کن،
ودر بهشت همراه او قرار ده، وما را در کار او به دلتنگى و خستگى و سستى و
پراکندگى مبتلا مساز، وما را از کسانى قرار ده که از آنان براى یارى دینت
کمک گرفته وبه آنان ولیّت را عزیزمى گردانى ، وبه جاى ما گروه دیگرى را
برنگزین چه این که این کار بر تو آسان و بر ما بسیار گران و دشوار است، وتو
بر هر کار توانایى .
بارالها!بر والیان عهدش درود
فرست، وایشان را به آرزوهایشان برسان، وعمرشان را طولانى ساز وآنان را
یارى ده، و براى او آنچه از امر دینت را به آنان نسبت داده اى به نهایت
برسان، و ما را پشتیبانان آنان و یاوران دینت قرار ده، و بر پدران پاکیزه
اش و پیشوایان هدایتگر درود فرست.
بارالها!ایشان
معدنهاى سخنان تو، و خزینه داران علم تو، وحاکمان امر تو، و بندگان خالص
تو، و بهترین مخلوقات تو، و دوستانت و فرزندان دوستانت، و برگزیدگانت و
فرزندان برگزیدگان تواند که درود و رحمت و برکاتت بر تمامى آنان باد.
بارالها!(
درود و رحمتت بر) همکاران او در کارش، و یاورانش در فرمانبریت، کسانى که
آنان را سنگر و سلاح او، و پناهگاه و مورد علاقه او قرار داده اى ، آنانى
که از خانواده و فرزندان جدا شدند، وجلاى وطن کردند، و بستر راحت را ترک
گفتند. ازتجارتشان دست شستند، و از روزى خود کاستند، و در جایگاههایشان
دیده نشدند، بى آن که از شهرشان رفته باشند، و با بیگانگانى که در کارشان
یاریشان مى کنند هم قسم شدند، و با نزدیکانى که آنان را از کارشان بازمى
داشتند مخالفت کردند، و بعد از روى گرداندن و دورى از یکدیگر با هم ائتلاف
کردند، وآنچه که ایشان را به برخوردارى از بهره هاى گذراى دنیایى مى رساند
جدا کردند.
بارالها!ایشان را درجایگاه استوارت و
در پناه خودت قرار ده، وهرگونه گرفتارى را که از جانب دشمنان متوجّه آنان
مى باشد، از ایشان دور کن، و بر کفایت و پشتیبانى و یارى دادن به آنان
بیفزاى ، آن مقدار که ایشان را در فرمانبریت کمک کنى ، و به حق ایشان، باطل
آنان را که درصدد خاموش ساختن نور تو مى باشند از بین ببر، و بر محمّد و
خاندانش درود فرست و به ایشان تمامى آفاق زمین و کرانه هاى آن را از دادگرى
و داد و بخشایش و فزونى پر کن، و به بزرگوارى و بخششت و آنچه بر بندگانت
به دادگریت منّت گذاردى ، از آنان تشکّر کن، و از پاداشت آنچه درجاتشان را
بالا مى برد برایشان ذخیره کن، چه آنچه تو بخواهى انجام مى دهى ، و آنچه
اراده کنى حکم مى کنى ، چنین باد اى پروردگار جهانیان.
برگرفته از کتاب بحارالانوار، جلد93، صفحه 330